Δευτέρα 26 Ιανουαρίου 2015

Καλοκαίρι με δρεπάνι, τσουγκράνα και αμίλητο νερό!

  Ο θερισμός τα παλαιότερα χρόνια ήταν σωστό πανηγύρι. Άρχιζε στις αρχές του Ιούνη και τελείωνε στα μέσα του Ιουλίου. Οι κάτοικοι των χωριών φόρτωναν στα μουλάρια τα πράγματά τους και ξεκινούσαν για τα χωράφια. Τα χωριά ερήμωναν.
  Στο θέρο συμμετείχαν όλα τα μέλη της οικογένειας, ακόμα και τα μικρά παιδιά, τα οποία κουβαλούσαν νερό, φαγητό και εργαλεία. Οι γυναίκες που είχαν μωρά  τα  φορτώνονταν στην πλάτη τους και θέριζαν. 
 Τα εργαλεία που χρησιμοποιούσαν ήταν τα δρεπάνια και η παλαμαριά.
   Δρεπάνια  
Παλαμαριά
  Η δουλειά άρχιζε νωρίς το πρωί με τη δροσιά. Όταν ο ήλιος ανέβαινε ψηλά, για να προστατευτούν, οι γυναίκες φορούσαν μια άσπρη μαντίλα και οι άντρες καπέλα. 
  Στο αριστερό χέρι φορούσαν την παλαμαριά, ένα ξύλινο γάντι, για να πιάνουν τα στάχυα και να μην κόβονται και με το δεξί κρατούσαν το δρεπάνι για να τα κόβουν. Τα στάχυα τα έβαζαν δίπλα τους σε μικρούς σωρούς, τα δεμάτια. 
   Κάποιος είχε τη φροντίδα να τα δένει. Έκανε ζωνάρια από τα ίδια τα στάχυα, τα οποία προηγουμένως είχε βρέξει να μαλακώσουν και να μη σπάζουν. Στη συνέχεια τα φόρτωνε στα μουλάρια και τα μετέφερε στο αλώνι. Εκεί τα τοποθετούσε το ένα πάνω στο άλλο, φτιάχνοντας μικρούς λόφους, τις θημωνιές.    
Θημωνιά
 Όταν θερίζονταν όλα τα χωράφια, άρχιζε το αλώνισμα. Κάθε οικογένεια είχε το δικό της αλώνι. Το αλώνι ήταν ένας χώρος, τον οποίο προηγουμένως είχαν στρώσει με πλατιές πέτρες. Στη μέση τοποθετούσαν έναν ξύλινο στύλο, στον οποίο έδεναν τα ζώα για να περιστρέφονται. 
  Έπαιρναν λοιπόν μερικά δεμάτια και τα έστρωναν στο αλώνι.  Μετά ζεύανε στα μουλάρια ή στα βόδια τη δοκάνη. Η δοκάνη ήταν ένα πλατύ ξύλο, που στο κάτω μέρος είχε κοφτερές πέτρες. Πάνω στην δοκάνη καθόταν ένας άνθρωπος για να δίνει βάρος. Καθώς γύριζαν τα ζώα, η δοκάνη έκοβε στα στάχυα και έβγαινε το σιτάρι.
 Επειδή  όμως ήταν ανακατεμένο  με άχυρα, για να το ξεχωρίσουν έπρεπε να το λιχνίσουν. Προϋπόθεση για να γίνει το λίχνισμα ήταν να φυσάει. Γι αυτό φρόντιζαν τα αλώνια να είναι σε ύψωμα. Γέμιζαν έναν κουβά με σιτάρι και άχυρα και τον άδειαζαν από ψηλά πάνω σε ένα χαλί. Τα άχυρα, που ήταν ελαφρότερα από το σιτάρι, τα έπαιρνε ο αέρας και το  σιτάρι  έπεφτε κάτω. Τέλος το κοσκίνιζαν με ένα κόσκινο, το δερμόνι. 
Πηγή: Δημοτικό Σχολείο Στάνου Χαλκιδικής




Ο θερισμός σήμερα

6 σχόλια: