1.000 στρέμματα έγιναν τα «στενά» του Λεωνίδα

  Αν έβλεπε σήμερα τις Θερμοπύλες ο Λεωνίδας, σίγουρα δεν θα στρίμωχνε εκεί τους πολυπληθείς Πέρσες. 

   Τα περίφημα «στενά», που αποτέλεσαν στρατηγική του επιλογή, έχουν μετατραπεί σε μια «πλατεία οδό» εξαιτίας των προσχώσεων του Σπερχειού και των παραποτάμων του (Γοργοπόταμου και Ασωπού). Στην αρχαιότητα, όμως, από το στενό πέρασμα δεν μπορούσαν να διασταυρωθούν δύο άμαξες. Ιδίως στην Ανόπαια ατραπό, στο μονοπάτι που συνδέει το Καλλίδρομο με την Οίτη, την οροσειρά πάνω από τις Θερμοπύλες.

   Αν δεν είχαν βρεθεί χιλιάδες αιχμές βελών και διάφορα επώνυμα μνημεία της αρχαιότητας που οριοθετούν με ακρίβεια τον χώρο, ίσως να μην ήταν τόσο πεπεισμένοι οι αρχαιολόγοι για την ακριβή θέση της ελληνοπερσικής σύρραξης.

  Για το υπουργείο Πολιτισμού έχει σημασία τώρα να αναοριοθετηθεί ο αρχαιολογικός χώρος, έτσι ώστε να περιληφθούν σε μια μεγάλη έκταση -1.000 στρεμμάτων- όλα τα επιμέρους μνημεία, που έχουν βρεθεί, με επίκεντρο, βέβαια, τον τόπο της μάχης. Ετσι, πέριξ του γνωστού μνημείου τού Λεωνίδα εντάσσονται σε ενιαίο αρχαιολογικό χώρο:

- Ο λόφος Καστράκι, «θέση Χαλκώματα».

- Ο λόφος Κολωνού με τον οχυρωματικό τείχος των Φωκιέων, που ταυτίζεται με την Ανοπαία οδό, όπου έγινε η τελευταία φάση της μάχης των Θερμοπυλών.

- Το Παλαιοχώρι, όπου διατηρούνται ερείπια του Ιερού της Δήμητρας Πυλαίας.

- Ο λόφος Μελαμπύγου, στον οποίο έχει εντοπιστεί διάσπαρτη κεραμική από οικισμό που καταστράφηκε σε σεισμό τον 4ο αι. π.Χ.

- Ο λόφος Παλαιοκάστρου Ανάβρας με ένα νεκροταφείο Γεωμετρικών χρόνων.

  «Το τοπίο έχει μείνει αλώβητο, με αποτέλεσμα να είναι αναγνωρίσιμα τα στενά που περιγράφει ο Ηρόδοτος», είπε η αρχαιολόγος Ελένη Ζάχου, παρουσιάζοντας στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, μαζί με τον τοπογράφο Κώστα Διαμαντή, την πρόταση της τοπικής Εφορείας για την αναοριθέτηση του αρχαιολογικού χώρου (έκτασης 1.000 στρεμμ.), έτσι ώστε να ακολουθήσει μια μελέτη ανάδειξής του (στα 526 στρεμμ.) σε ιστορικό πάρκο. Με αυτό τον τρόπο θα συνεχίσει να μένει αλώβητο το τοπίο, γιατί τελευταία υπάρχουν πολλές πιέσεις για διάφορες χρήσεις (από εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, μέχρι λειτουργία λατομείων).

  Οι Θερμοπύλες βέβαια υπήρξαν θέατρο πολλών ιστορικών μαχών, πέραν της φημισμένης των 300 του Λεωνίδα και των 700 Θεσπιέων που έπεσαν μέχρις ενός, το 480 π.Χ. Είχαν προηγηθεί κι άλλες μάχες πριν από αυτή και ακολούθησαν μία το 279 π.Χ. μεταξύ Ελλήνων και Γαλατών, με πολλαπλάσιους πάντα εχθρούς, άλλη, το 191 π.Χ., με τον Αντίοχο Γ' της Συρίας και στο αντίπαλο στρατόπεδο Ρωμαίους και στα νεότερα χρόνια, το 1941, Ελληνες και Αυστραλοί προέταξαν τα στήθη τους κατά των Γερμανών.

Πηγή: Ν. Κονταράτου-Ρασσιά, Ελευθεροτυπία