Hello Lenin

Κανενός άγαλμα στον κόσμο δεν προκαλεί τόσο ποικίλες αντιδράσεις! 

        Στη Δύση, 140 χρόνια μετά τη γέννησή του, ο Λένιν είναι ταυτόχρονα ανάθεμα και καλτ. Εξαρτάται από τη σκοπιά του καθενός ή από τον γεωπολιτικό χώρο όπου ζει. Τα μπλουζάκια με τη χαρακτηριστική φιγούρα του φοριούνται στις ροκ συναυλίες, τα έργα του επανεκδίδονται με νέους σχολιασμούς από τον Σλάβοϊ Ζίζεκ και άλλους διανοούμενους ενώ οι αφίσες του είναι περιζήτητες και αντίγραφά τους πωλούνται σε βιβλιοπωλεία του Παρισιού και κοσμούν μπιστρό του Βελιγραδίου. Στην Αθήνα, μόλις τελείωσε ένα κινηματογραφικό αφιέρωμα στον Λένιν με 30 ταινίες του Αϊζενστάιν, του Βερτόφ κ.ά. στο «Ιλιον». Αντιθέτως, σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης, ακόμα και η απλή εξύμνησή του μπορεί να θεωρηθεί ποινικά κολάσιμη πράξη.

        Μέχρι τη διάλυση του «υπαρκτού σοσιαλισμού», μεγαλοπρεπή αγάλματα του Βλαδίμηρου Ιλιτς Λένιν δέσποζαν σε πλατείες της Γερμανίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας, της Λετονίας, της Εσθονίας, ακόμα και της φιλοσοβιετικής Αιθιοπίας. Με την αλλαγή, αυτά ήταν τα πρώτα «θύματα».

Στην καλύτερη περίπτωση αποσύρθηκαν σε πάρκα, όπως στην πρωτεύουσα Βίλνιους της Λιθουανίας ή αγοράστηκαν από μουσεία και συλλέκτες· στη χειρότερη, τα γρανιτένια διαμελίστηκαν, τα μεταλλικά έλιωσαν και κάποια κατέληξαν στις χωματερές ή θάφτηκαν!

        Οχι όμως παντού! Χιλιάδες άλλα έμειναν ακέραια σε Ρωσία, Ουκρανία, Λευκορωσία, Μολδαβία και άλλες χώρες, από την Κριμαία ώς το Κουρσκ κι από την Οδησσό ώς το Βλαδιβοστόκ. Ταξιδεύοντας στην αχανή αυτή περιοχή, βλέπεις αμέτρητα αγάλματα σε πολιτιστικά κέντρα, σταθμούς, λιμάνια και εργοστάσια. Ο Χριστός, ο Βούδας και ο Λένιν έχουν τα περισσότερα στον κόσμο! Μερικά είναι ενδιαφέροντα δείγματα σοσιαλιστικού ρεαλισμού από διακεκριμένους γλύπτες, τα περισσότερα όμως, είναι τυποποιημένα. Το μεγαλύτερο, ύψους 27 μ. σε βάση 30 μ., ίσο με τον Κολοσσό της Ρόδου, βρίσκεται στο Στάλινγκραντ (σήμερα Βόλγκογκραντ), εκεί όπου ο Κόκκινος Στρατός άλλαξε την πορεία του πολέμου.

         Το τελευταίο άγαλμα του Λένιν στη Μόσχα στήθηκε το 1985 στην Πλατεία του Οκτώβρη. Τις Κυριακές, οι οπαδοί της Σπάρτακ τον αντικρίζουν μπροστά στο γήπεδο, εκατομμύρια επιβάτες τον βλέπουν καθημερινά σε πολλούς σταθμούς του μετρό και το μαυσωλείο του έχει πάντα ουρές επισκεπτών θυμίζοντας ότι σε πανρωσικό γκάλοπ, αναδείχτηκε έκτος σημαντικότερος Ρώσος όλων των εποχών.

       Στο Λουγκάνσκ, στην ανατολική Ουκρανία, έγιναν πρόσφατα τα αποκαλυπτήρια δύο νέων μνημείων του Λένιν, την ώρα που στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Λβιβ, η σύζυγος του Γιούσενκο, λίγο πριν συντριβεί ο πρόεδρος στις εκλογές, καλούσε τους συμπολίτες της να καταστρέψουν τα μνημεία του Λένιν. Ομοϊδεάτες της είχαν σπάσει το χέρι και τη μύτη σ' ένα από τα πιο καλοφτιαγμένα αγάλματα στο κέντρο του Κιέβου. Μάλιστα, σε τελετή για την αποκατάστασή του από το ΚΚ Ουκρανίας, δύο ακροδεξιοί εκτόξευσαν κόκκινη μπογιά προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση των παρισταμένων.

       Στην Πετρούπολη, ακόμα Λένινγκραντ για πολλούς Ρώσους, οι βάνδαλοι έριξαν βόμβα με 400 γραμμ. δυναμίτη, ανοίγοντας μία μεγάλη διαμπερή τρύπα στο παλτό του αγάλματος. Μπρούντζινο δέκα μέτρων, φιλοτεχνημένο το 1926, στέκεται απέναντι από τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό, στο σημείο που ο Λένιν, επιστρέφοντας από την εξορία, είχε βγάλει έναν φλογερό επαναστατικό λόγο στους εργάτες της πόλης, το 1917. Το έργο έχει μία επιπλέον ιστορική σημασία γιατί είναι από τα ελάχιστα που γλίτωσαν στην πολιορκία των 900 ημερών και την ισοπέδωση της πόλης από τους ναζί, στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

         Εκτοτε, με λουλούδια που αφήνονται στα πόδια του, πολλοί άνθρωποι εκδηλώνουν τη νοσταλγία τους για το προηγούμενο καθεστώς και οι κομμουνιστικές οργανώσεις πραγματοποιούν πέριξ των αγαλμάτων τις συγκεντρώσεις τους. Ομως, σε εποχές οικονομικής κρίσης, μερικοί δήμοι δεν μπορούν να τα συντηρήσουν. Η ρωσική πόλη Βορονέζ, σε κατάσταση χρεοκοπίας, ψάχνει αγοραστή για το 60 ετών και 14 τόνων άγαλμα που είναι στην κεντρική της πλατεία.

      Σε μια ανάλογη περίπτωση, ένας αμερικανός επιχειρηματίας, που ευαισθητοποιήθηκε από ένα άγαλμα πέντε μέτρων που πετάχτηκε στην Τσεχοσλοβακία, υποθήκευσε το σπίτι του για να το αγοράσει και να το μεταφέρει στο Σιάτλ. Πεθαίνοντας πριν το ξεχρεώσει, η οικογένειά του, το δάνεισε στο δήμο, ο οποίος εκτιμώντας την καλλιτεχνική του αξία, το τοποθέτησε στο κέντρο του Φρίμοντ, παρ' όλες τις αντιρρήσεις κάποιων ρώσων εμιγκρέδων. Ενας άλλος Αμερικανός αγόρασε ένα άγαλμα για 500 δολάρια και το έστησε έξω από το χαμπουργκεράδικό του στο Ντάλας με την επιγραφή «Η Αμερική νίκησε». Στην Ατλάντικ Σίτι, στο καζίνο Τροπικάνα, ένας «Λένιν» 4,5 μ. διαφημίζει το πανάκριβο χαβιάρι με βότκα που σερβίρεται στο πολυτελές «Κόκκινο εστιατόριο», ενώ στο Λας Βέγκας έστησαν ένα αντίστοιχο άγαλμα στο Mandalay Bay Hotel αφού πρώτα το αποκεφάλισαν!

         Σε άλλες χώρες, τέτοιες «αμερικανιές» δεν θεωρούνται δείγματα καλού γούστου. Στο Λονδίνο, την Καλκούτα ή το Τάμπερε της Φιλανδίας, όπου και το Μουσείο Λένιν, η προσωπικότητά του είναι σεβαστή!
Πηγή: Ελευθεροτυπία